Search
Search Menu

Najcenniejsze dziedzictwo ludzkości

Na naszym światowym polu uprawnzm rośnie około czterdziestu pięciu różnych gatunków roślin. To jest bardzo mała część roślin, które są uprawiane na całym świecie. Liczba różnych odmian tych gatunków jest prawie nie zliczona. Ta bioróżnorodność jest wynikiem obserwacji, selekcji i krzyżowania roślin przez setki pokoleń ludzkości przez ponad 10 000 lat. Ona stanowi podstawę naszego odżywiania. Dziś ta różnorodność jest zagrożona. Ponieważ nie jest ona dużej w rękach milionów rolników lecz kilku wielkich przedsiębiorstw. Trzy największe firmy aktualnie kontrolują 60 procent całego światowego rynku nasion! Jak tylko to możliwe sprzedają nasiona hybrydowe zamiast odmiany nasion wyselekcjonowanych przez producentów oraz niewielki wybór wysokowydajnych odmian, które nadają się głównie na duże monokultury i tylko małą liczbę innych gatunków roślin uprawnych.

Rodziny, rodzaje, gatunki, odmiany …i hybrydy

Gatunki roślin stanowią naturalną różnorodność świata roślin. Należą one do szczególnego rodzaju, który z kolei jest częścią określonej rodziny roślin. Gatunki są opisane w języku łacińskim za pomocą dwóch terminów. Rzeczownik określa rodzaj (Triticum) a przymiotnik gatunek (aestivum). Pszenica zwyczajna (Triticum aestivum) różni się od pszenicy twardej (Triticum durum), i także od pszenicy płaskurkiej (Triticum dicoccum), innego rodzaju pszenicy. Poprzez selekcje i rozmnażanie udało się wyhodować dużą różnorodność w obrębie tych gatunków. Mają one specjalne właściwości. Jeżeli są zarejestrowane w państwowym rejestrze odmian mogą być sprzedawane przez 20 lat wyłącznie przez ich hodowcę. W światowych bankach nasion znajdują się setki tysięcy odmian, a poprzez ich połączenie powstają ciągle nowe warianty. Światowa Organizacja żywności (FAO) szacuje, że w ciągu ostatnich 100 lat około 75% wszystkich odmian uprawnych zostało utracone dla ludzkości. Hybrydy są specjalnymi odmianami, których nasiona są produkowane poprzez krzyżowanie różnych roślin, tzw. linie wsobne, i które są dostępne wyłącznie dla hodowców lub specjalistów od rozmnażania nasion. Tylko w pierwszym pokoleniu nasiona hybrydowe mają swoje specjalne właściwości. W kolejnych pokoleniach ponownie dzielą się według linii ojca i matki. Dlatego hybrydy nie mogą być rozmnażane dalej. Rolnicy muszą kupować nasiona co roku. W porównaniu z tym przez wyselekcjonowane przez producentów odmiany nasienne można uzyskać nowe nasiona, które poprzez wybór dodatkowo mogą być dopasowane do szczególnej lokalizacji.

(das kostbarste Erbe der Menschheit)